Tymczasowe aresztowanie

ODPOWIEDZIALNOŚĆ KARNA A WIEK SPRAWCY

Artykuł 10 § 1 Kodeksu cywilnego (k.c.) przewiduje, że pełnoletnim jest, kto ukończył lat 18. Natomiast artykuł 10 § 1  kodeksu karnego (k.k.) stanowi, że odpowiedzialność karną ponosi  ten, kto popełnia czyn zabroniony po ukończeniu 17 lat.

Są jednak wyjątki. Od 14 marca 2023 roku obowiązywać będzie art. 10 § 2a k.k., który obniża wiek odpowiedzialność karnej do 14 lat.  W rezultacie w Polsce do więzienia będzie mogło  trafić 14 letnie dziecko. Na szczęście jedynie za najcięższe i najbardziej brutalne przestępstwo.

ZA JAKIE PRZESTĘPSTWO ODPOWIE 14 LATEK

Zabójstwo. Nie każde zabójstwo, a jedynie te najbrutalniejsze. 14 latek, którego właściwości i warunki osobiste przekonują, że środki wychowawcze i resocjalizacyjne nie odniosą zamierzonego skutku. Zatem chodzi jedynie o bardzo zdemoralizowanych młodych ludzi.

Taki zdemoralizowany czternastolatek odpowie za następujące czyny zabronione:

1.  art. 148 § 2 k.k. – zabójstwo kwalifikowane :

Kto zabija człowieka:

1) ze szczególnym okrucieństwem,

2) w związku z wzięciem zakładnika, zgwałceniem albo rozbojem,

3) w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie,

4) z użyciem materiałów wybuchowych,

podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 12, karze 25 lat pozbawienia wolności albo karze dożywotniego pozbawienia wolności

2. art. 148 § 3 k.k. – zabójstwo wielokrotne / zabójstwo funkcjonariusza publicznego:

Karze określonej w § 2 podlega, kto jednym czynem zabija więcej niż jedną osobę lub był wcześniej prawomocnie skazany za zabójstwo oraz sprawca zabójstwa funkcjonariusza publicznego popełnionego podczas lub w związku z pełnieniem przez niego obowiązków służbowych związanych z ochroną bezpieczeństwa ludzi lub ochroną bezpieczeństwa lub porządku publicznego.

ZA JAKIE PRZESTĘPSTWA ODPOWIE 15 LATEK

Lista przestępstw, za które odpowiada 15 latek jest zdecydowanie dłuższa. Podobnie jak w przypadku 14 latków taki sprawca musi wykazywać cechy znacznej demoralizacji. Kodek karny wymaga, aby za karaniem tak młodego człowieka przemawiał stopień rozwoju sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste. Jeśli nastolatek poprzednio miał już w sądzie sprawę o demoralizację to niemalże pewne jest, że następnym razem „odpowie jak dorosły za przestępstwo”.

Lista przestępstw jest następująca:

1.  art.  134 k.k. –zabójstwo prezydenta RP;

2. art. 148 § 1 , 2 i 3 k.k.- zabójstwo , zabójstwo kwalifikowane, zabójstwo wielokrotne/zabójstwo funkcjonariusza publicznego;

3.  art. 156 § 1 i 3 k.k. – spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu;

4.  art. 163 § 1 i 3 k.k. – spowodowanie pożaru, katastrofy budowlanej, eksplozji materiałów wybuchowych/eksplozji jądrowej;

5. art. 166 k.k. – piractwo;

6. art. 173 § 1 i 3 k.k. – spowodowanie katastrofy w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym;

7. art 197 § 3 i 4 k.k. – gwałt kwalifikowany lub ze szczególnym okrucieństwem;

8.  art. 223 § 2 k.k. – czynna napaść na funkcjonariusza publicznego skutkująca ciężkim uszczerbkiem na zdrowiu;

9.  art. 252 § 1 i 2 k.k. – wzięcie zakładnika , w tym ze szczególnym okrucieństwem;

10. art. 280 k.k. – rozbój;

KARA DLA 14 LATKA A KARA DLA 15 LATKA- PORÓWNANIE

Paradoksalnie sytuacja prawna 15 latka jest korzystniejsza niż 14 latka, który odpowiada przed sądem karnym. W stosunku do osób po ukończeniu 15 lat a przed 17 rokiem życia sąd może samoistnie zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary. W odniesieniu do 14 latka takiej możliwość nie ma.

Ponadto kara wymierzana dla 14 latka przed ukończeniem przez niego 15 lat jest taka jak dla osoby dorosłej (dokładnie od 17 lat na potrzeby k.k.). Natomiast wobec małoletniego po ukończeniu 15 lat a przed 17 rokiem jego  życia kara nie może przekroczyć dwóch trzecich górnej granicy ustawowego zagrożenia przewidzianego za przypisane sprawcy przestępstwo.

SPRAWCA PRZESTĘPSTWA PONIŻEJ 14 LAT

Wobec osób poniżej 14 roku życia stosuje się środki wychowawcze i resocjalizacyjne, o których orzekają sądy rodzinne w tzw. postępowania o demoralizację.

Środkami wychowawczymi są:

_____________________________________________

Zdjęcia udostępnione dzięki uprzejmości  unsplash.com.

Zapraszam Cię do zapoznania się z innymi wpisami dotyczącymi praw osób aresztowanych i ich bliskich:

PACZKA I TALON

WNIOSEK O WIDZENIE Z TYMCZASOWO ARESZTOWANYM

PO DRUGIEJ STRONIE LUSTRA…

ZBRODNIA i KARA

O „ZAWIASY” CORAZ TRUDNIEJ

TYMCZASOWY, CZYLI JAK DŁUGI ARESZT

Dotychczas osoba tymczasowo aresztowana miała możliwość korzystania z telefonu w zasadzie do każdej osoby, pod warunkiem wyrażenia zgody przez prokuratora/sąd. Ilość połączeń nie była limitowana, o ile takiego ograniczenia nie zastrzegł prokurator/sąd.

W rezultacie, jeśli prokurator/sąd wyraził zgodę na kontakt z konkretną osobą przez aresztowanego , mógł on/ona dzwonić z aresztu śledczego nawet pare razy w ciągu dnia.

ZMIANY OD 17 września 2022 roku

W tym dniu weszła w życie nowelizacji kodeksu karnego wykonawczego znacznie ograniczająca prawa osób tymczasowo aresztowanych. W zakresie prawa do korzystania z telefonu przewidziano, że jedyną możliwością jest korzystanie z samoinkasującego się aparatu telefonicznego.

ILOŚĆ POŁĄCZEŃ

Wprowadzono  limit połączeń telefonicznych. Przepisy obecnie przewidują, że aresztowany może korzystać „co najmniej raz w tygodniu” z samoinkasujacego aparatu telefonicznego. Ponadto to jednotygodniowe korzystanie z telefonu ograniczone jest  terminami ustalonymi w porządku wewnętrznym obowiązującym w areszcie śledczym. W rezultacie osoby aresztowane  mogą korzystać z telefonu tylko jeden raz w ciągu dnia, a tak w praktyce to raz na tydzień.

POŁĄCZENIE ZASADNICZO TYLKO Z…

Oprócz ilościowego ograniczenia połączeń telefonicznych nowelizacja przewiduje, że dzwonić można tylko do adwokata. Tak, dokładnie przepisy kodeksu karnego wykonawczego (k.k.w.) przewidują, że pierwszoplanową osobą, dla której kontakt telefoniczny z aresztowanym istnieje to jego obrońca.  Przepis art. 217c § 1 a k.k.w. brzmi dokładnie tak:

Tymczasowo aresztowany może korzystać co najmniej raz w tygodniu, w terminach ustalonych w porządku wewnętrznym obowiązującym w areszcie śledczym, z samoinkasującego aparatu telefonicznego do kontaktu z obrońcą, pełnomocnikiem będącym adwokatem lub radcą prawnym oraz przedstawicielem niebędącym adwokatem ani radcą prawnym, który został zaaprobowany przez Przewodniczącego Izby Europejskiego Trybunału Praw Człowieka do reprezentowania tymczasowo aresztowanego przed tym Trybunałem, z zastrzeżeniem § 2 i 3.

Kolejne „udogodnienie” dla aresztowanych to konieczność poinformowania i to na piśmie  dyrektora aresztu śledczego o tym numerze. Adwokat musi wysłać listem swój numer telefonu do aresztu. Alternatywnie numer telefonu może zawierać zarządzenie prokuratora/sądu o zgodnie na kontakt telefoniczny. Przepis art. 217c § 1b przewiduje, że:

Warunkiem skorzystania przez tymczasowo aresztowanego z samoinkasującego aparatu telefonicznego do kontaktu z osobą, o której mowa w § la, jest uprzednie poinformowanie na piśmie dyrektora aresztu śledczego przez osobę, o której mowa w § 1a, o numerze telefonu tej osoby, pod którym można nawiązać z nią kontakt, lub wskazanie tego numeru telefonu w zarządzeniu.

POŁĄCZENIE W DRODZE WYJĄTKU Z NIE-ADWOKATEM

Kontakt telefoniczny z rodziną lub znajomymi nie jest niemożliwy, ale zdecydowanie utrudniony. Prokurator/sąd może wyrazić zgodę aresztowanemu na połączenie z inną osobą niż jego obrońca. Niestety może to zrobić tylko w szczególnie uzasadnionych wypadkach lub w nagłej sytuacji życiowej.

W praktyce prokuratorzy odmawiają kontaktu telefonicznego aresztowanym z członkami ich rodzin wskazując, że zamiast tego powinni starać się o widzenie bezpośrednie. Ta zmiana niby jest pozytywna, ale w praktyce prokuratorzy niechętnie zgadzają się na widzenie z aresztowanym innych osób niż adwokat. Art. 217c § 1c brzmi następująco:

Tymczasowo aresztowany w szczególnie uzasadnionych wypadkach, zwłaszcza gdy bezpośredni kontakt jest niemożliwy lub szczególnie utrudniony, lub gdy wynika to z nagłej sytuacji życiowej, może korzystać, w terminach ustalonych w porządku wewnętrznym obowiązującym w areszcie śledczym, z samoinkasującego aparatu telefonicznego do kontaktu z inną osobą niż wymieniona w § 1a. Przeprowadzenie rozmowy wymaga każdorazowej zgody organu, do którego dyspozycji tymczasowo aresztowany pozostaje

Przesłanka nagłej sytuacji życiowej w moim odczuciu nigdy nie będzie miała miejsca. Tłumaczę dlaczego: prokurator ma  „na biegu” kilkaset spraw i nieraz kilkudziesięciu aresztowanych. W takiej sytuacji prokurator nie jest w stanie niezwłocznie (nagle) rozpoznawać wniosku aresztowanego o kontakt telefoniczny z członkiem rodziny, który przykładowo trafił do szpitala. Z doświadczenia mogę powiedzieć, że prokuratorzy rozpoznają wnioski w terminach kilku tygodniowych, choć by oddać sprawiedliwość też wyjątki. Takim wyjątkiem był dla mnie jeden z prokuratorów pracujących w Prokuraturze Rejonowej dla Krakowa Biały Prądnik.  Na drugim końcu szali jest Prokuratura Regionalna w Gdańsku. Ta wnioski w tym zakresie nie rozpoznała przez dwa miesiące (pomimo ponagleń i telefonów).

CEL ZMIAN

Te ograniczenia dla osób aresztowanych były powodowane występujaca dotychczas praktyką podawania przez osoby aresztowane  jako numeru telefonu do swojego adwokata numeru innej osoby. Jeżeli prokurator/sąd tego nie zweryfikował – a przy tak dużej ilości spraw na biegu, z reguły nie weryfikowali  – to odbierający telefon funkcjonariuszowi SW podawał fałszywe dane adwokata. W ten sposób obchodzono ograniczenia kontaktowania się osób aresztowanych „ze światem zewnętrznym”.

Przy okazji wprowadzono – bez większego uzasadnienia – limity na kontakty aresztowanych z ich obrońcami.

*********************************************************

Kilka wpisów o tematyce obrońcy możesz odnaleźć poniżej:

OBROŃCA OSOBY ARESZTOWANEJ

PRZEPADEK KORZYŚCI uzyskanej z przestępstwa

WNIOSEK O USTANOWIENIE OBROŃCY

ARESZTOWANI RZADZIEJ POROZMAWIAJĄ Z OBROŃCĄ

OD CZEGO JEST ADWOKAT?

Zapraszam na moją stronę na facebooku: https://www.facebook.com/adwokatSzymkowiak#prawo

Osoba aresztowana nie tylko jest ograniczona w możliwości poruszania się, ale dodatkowo inwigilowana.

Art. 8a § 1 kodeksu karnego wykonawczego  przewiduje, że korespondencja skazanego pozbawionego wolności podlega cenzurze i nadzorowi.

Innymi słowy prokurator czyta wszelką korespondencję jaką skazany wysyła i otrzymuje od rodziny i znajomych.

WYJĄTEK OD CENZURY

Na fali dużej nowelizacji kodeksu karnego wykonawczego , wielu moich klientów przebywających w aresztach śledczych zadaje mi to samo pytanie: Czy to prawda, że od 01.01.2023 roku prokurator cenzuruje korespondencję z obrońcą/adwokatem?

Uspokajam. W tym zakresie nic się nie zmieniło. Korespondencja pomiędzy podejrzanym aresztowanym a jego adwokatem nie jest cenzurowana.

Art. 8a § 4 k.k.w. korespondencja skazanego pozbawionego wolności z obrońcą lub pełnomocnikiem będącym adwokatem  nie podlega cenzurze, nadzorowi oraz zatrzymaniu i powinna być bezzwłocznie przekazywana do adresata.

Żadna korespondencja kierowana przez osobę aresztowaną do swojego obrońcy/adwokata nie może być też przeczytana przez funkcjonariuszy służby więziennej.

_____________________________________________________________

Zapraszam też do kontaktu telefonicznego i mailowego : ms@adwokat-szymkowiak.pl .

Zdjęcia zamieszczone dzięki uprzejmości autorów na unsplash.com

Zapraszam Cię do zapoznania się z innymi wpisami dotyczącymi praw osób aresztowanych i ich bliskich:

PACZKA I TALON

WNIOSEK O WIDZENIE Z TYMCZASOWO ARESZTOWANYM

PO DRUGIEJ STRONIE LUSTRA…

ZBRODNIA i KARA

O „ZAWIASY” CORAZ TRUDNIEJ

TYMCZASOWY, CZYLI JAK DŁUGI ARESZT

Karę pozbawienia wolności można odbywać nie tylko w zakładzie karnym, ale również w domy w ramach systemu dozoru elektronicznego. 

AKTAULANE WARUNKI NA SDE

Aktualnie o dozór elektroniczny ubiegać się mogą osoby, wobec których wymierzono karę nie wyższą niż jeden rok i sześć miesięcy pozbawienia wolności. WAŻNE – musi to być kara, która wynika z wyroku sądu, a nie kara pozostała do odbycia np. po okresie tymczasowego aresztowania. Warunek maksymalnej kary 1 rok i 6 miesięcy pozbawienia wolności odnosi się też do sumy kar wynikających z różnych wyroków sądów. 

Kolejny warunek, by uzyskać „bransoletę” to wyrażenie na piśmie zgody przez wszystkich dorosłych domowników, na odbywanie kary pozbawienia wolności w domu przez skazanego. 

Z dozoru elektroniczne nie mogą korzystać osoby skazane w ramach recydywy, ale tylko z dwójką (z art. 64 § 2 k.k.). 

 Na dozór elektroniczny może wyrazić zgodę sąd penitencjarny tylko wtedy, gdy w miejscu zamieszkania osoby ubiegającej się o „bransoletę” spełnione są warunki techniczne – chodzi tu o wystarczającą moc sygnału do i z odbiornika instalowanego na ręce/nodze. 

Finalny i najważniejszy warunek, aby uzyskać zgodę na odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego to przekonać sąd, że  cele kary pozbawienia wolności  będą osiągnięte pomimo, że nie będzie ona efektywnie wdrożona w zakładzie karnym. Chodzi o to, że sędzia będzie miał pewność/przekonanie, że skazany już więcej nie popełni przestępstwa.

Security electronic tag on a tagged criminal

NOWE WARUNKI NA SDE

UWAGA – OD 1 STYCZNIA 2023 ROKU ROZSZERZONE ZOSTANĄ MOŻLIWOŚCI UZYSKANIA DOZORU ELEKTRONICZNEGO.

O dozór elektroniczny będą się mogły starać osoby, skazane na karę niższą niż 3 lata pozbawienia wolności, którym do zakończenia kary pozostało nie więcej niż pół roku. Spowoduje to „zluzowanie” zakładów karny z osób skazanych, którym pozostało do odbycia kary relatywnie  niewiele czasu. Skazani, którzy kwalifikują się na nowe warunki SDE , mogą składać wnioski końcem grudnia – sądy penitencjarne nie rozpoznają ich wcześniej niż w styczniu 2023 roku , a od początku nowego roku wchodzą w życie zmienione przepisy. 

_________________________________________________

Zapraszam też do kontaktu telefonicznego i mailowego : ms@adwokat-szymkowiak.pl .

Zdjęcia zamieszczone dzięki uprzejmości autorów na unsplash.com

Zapraszam Cię do zapoznania się z innymi wpisami dotyczącymi praw osób aresztowanych i ich bliskich:

PACZKA I TALON

WNIOSEK O WIDZENIE Z TYMCZASOWO ARESZTOWANYM

PO DRUGIEJ STRONIE LUSTRA…

ZBRODNIA i KARA

O „ZAWIASY” CORAZ TRUDNIEJ

TYMCZASOWY, CZYLI JAK DŁUGI ARESZT