Osoba tymczasowo aresztowana poddana jest rygorom surowszym niż te obowiązujące osoby odbywające karę pozbawienia wolności. Wiąże się to między innymi z daleko idącymi ograniczeniami w sferze korzystania z aparatu telefonicznego czy kontaktu z osobami „z wolności”. W przeciwieństwie do aresztowanego osobę odbywającą karę pozbawienia wolności praktycznie każdy może odwiedzić w zakładzie karnym.
Czy aresztowany może zostać „wypuszczony” z aresztu śledczego przed upływem terminu na jaki sąd zastosował areszt?
PRZEPUSTKA
Odpowiedź jest twierdząca. Mianowicie tak, każdy aresztowany tymczasowo może uzyskać tzw. przepustkę.
Przepustki udziela dyrektor zakładu karnego. Umożliwia ona pozostawanie na wolności przez czas do 5 dni. W czasie przepustki osoba tymczasowo aresztowana może poruszać się samodzielnie, albo pozostawać pod nadzorem konwoju funkcjonariuszy Służby Więziennej lub innego osoby godnej zaufania.
Co więcej w odniesieniu do osoby tymczasowo aresztowanej sama zgoda dyrektora zakładu karnego/aresztu śledczego nie wystarczy. Zgodę na skorzystanie z przepustki musi też wyrazić prokurator nadzorujący śledztwo albo sąd po wniesieniu aktu oskarżenia.
Kiedy można liczyć na udzielenie przepustki?
TRZY PRZYPADKI
Niestety przepustkę udzielić można tylko w trzech przypadkach.
Po pierwsze przysługiwać ona będzie w celu odwiedzenia poważnie chorego członka rodziny.
Po drugie w razie potrzeby uczestnictwa w pogrzebie członka rodziny.
I po trzecie w innych wypadkach szczególnie ważnych dla skazanego.
Zgodzisz się ze mną, że ta ostatnia kategoria jest jak „worek, do którego można wrzucić” różne sytuacje. W szczególności o przepustkę w tym kontekście można ubiegać się w razie uroczystości rodzinnych takich jak urodziny dziecka, małżonka, rodzica, ślub dziecka, chrzciny bratanka, komunia siostrzeńca itp. itd.
CO WPŁYWA NA POZYTYWNĄ DECYZJĘ O PRZEPIUSTCE
Przed wydaniem przepustki dyrektor zakładu karnego (i prokurator) może zweryfikować, czy okoliczności na które powołuje się aresztowany domagając się przepustki w istocie zachodzą. To oznacza, że zweryfikuje czy członek rodziny jest w szpitalu albo pogrzeb w istocie będzie miał miejsce.
Dodatkowo dyrektor zakładu karnego (i prokurator) zweryfikuje prognozę społeczno-kryminalną aresztowanego.
Co to oznacza?
Mianowicie dotychczasowa postawa aresztowanego daje uzasadnienie i przekonanie, że przepustka zostanie wykorzystana zgodnie z celem, któremu ma służyć. W konsekwencji ustalić trzeba jakie jest prawdopodobieństwo, że aresztowany nie ucieknie.
A GDY JEST ODMOWA
Na odmowę udzielenia przepustki służy skarga do sądu. Cóż z tego, gdy sąd rozpozna skargę po kilku tygodniach i ważne dla aresztowanego wydarzenie z udziałem jego członków rodziny już się odbędzie.
Silniejszym środkiem jest skarga do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Skargi takie były składane w przeszłości ze skutkiem pozytywnym. Miedzy innymi Trybunał rozpoznawał skargi Grzegorza Giszczak przeciwko Polsce oraz Edwarda Czarnowskiego przeciwko Polsce.
W sprawach tych Europejski Trybunał Praw Człowieka (ETPCz) stwierdził naruszenie przez polskie władze art. 8 Konwencji o Ochronie Prawach Człowieka i Podstawowych Wolności. Artykuł ten przewiduje, że „każdy ma prawo do poszanowania swojego życia prywatnego i rodzinnego, swojego mieszkania i swojej korespondencji„.
ETPCz w wyroku ze skargi Grzegorza Giszczaka stwierdził, że odmowa zezwolenia na opuszczenie zakładu karnego, nawet pod konwojem, w celu odwiedzenia w szpitalu umierającego członka rodziny osadzonego narusza jego prawo zgodnie z artykułem 8 Konwencji . Jest tak jeżeli odmowa taka nie jest „konieczne w demokratycznym społeczeństwie” czyli – nie odpowiada pilnej potrzebie społecznej i nie jest proporcjonalna do realizowanych uprawnionych celów.
Naruszeniem prawa do poszanowania życia rodzinnego jest brak należytego i terminowego ustosunkowania się przez odpowiedni organ do wniosku o zezwolenie na wzięcie udziału w pogrzebie członka rodziny przy zachowaniu specjalnych warunków.
**************************
Zapraszam również do odsłuchania podcastu „KRĄG PRZESTĘPSTWA” np. odcinek: #5 Ekstradycja i tymczasowe aresztowanie
Polecam Ci również poprzednie wpisy na blogu:
DOMNIEMANIE NIEWINNOŚCI A SPRAWA MARIUSZA KAMIŃSKIEGO
Zdjęcie udostępnione na Unsplash.com dziecki autorowi Rhodi Lopez.
Dzień dobry!
{ 6 komentarze… przeczytaj je poniżej albo dodaj swój }
Witam czy z aresztu tymczasowego można wnosić o przepustkę lub zwolnienie z aresztu syn jest już 1,5 miesiąca dostał 3 miesięczny areszt . Dziękuje za odpowiedz Sylwia Kot
TAk, można wnosić o uchylenie stosowania tymczasowego aresztu , ewentualnie zamianę na wolnościowe środki zapobiegawcze.
Witam. Narzeczony został zatrzymany 3dni temu , jest w areszcie śledczym. Po jakim czasie mam możliwość kontaktu telefonicznego lub widzenia z nim? Jak narazie nikt do nas nie zadzwonił
Pani Karolio, osoba aresztowana nie ma możliwości kontaktu ze światem zewnętrznym – to jest istota tymczasowego aresztu. Jedynie za zgodą prokuratora lub sądu (po wpłynięciu aktu oskarżenia) aresztowany mógłby się kontaktować z osobą , na którą zgodę wyrazi prokurator/sąd.
Witam, narzeczony został zatrzymany pięć dni temu i przebywa w areszcie śledczym. Zawiadomienie przeciw niemu wpłynęło z urzędu i ja jestem jako strona pokrzywdzona, z czym się nie zgadzam. Czy w takim razie narzeczony może dostać przepustkę na nasz ślub cywilny, który ma się odbyć za 1,5 miesiąca?
Musiałaby Pai/podejrzany porozmawiać z prokuratorem, ale wydaje mi się, że skoro jest aresztowany to m.in. po to by nie mieć kontaktu z pokrzywdzoną i nie nakłaniać Pani do zeznań korzystnych dla niego. Wnioskuję zatem, że raczej zgody nie będzie.